تعریف شبکه های کامپیوتری (Computer Network ) :
مجموعه ای از کامپیوتری خود مختار و مستقل که به یکدیگر متصل بوده و با هم تبادل اطلاعات می نمایند.

تعریف اینترانت (Intranet ) :
شبکه های مربوط به یک سازمان یا مجموعه خاص که به صورت منطقی یا فیزیکی از اینترنت جدا می باشد.این شبکه ها معمولا ترکیبی از شبکه های LAN و WAN هستند.اینترانت ها ممکن است در نقاطی به اینترنت متصل باشند یا هیچ نقطه اتصالی به آنها نداشته باشند.

تعریف اکسترانت ( Extranet ) :
به لایه های ارتباطی و نقاط اتصال Intranet و Internet گفته می شود .اکسترانت ها از بعد امنیتی برای شبکه ها بسیار حیاتی می باشند . زیرا محلی هستند برای نفوذ به شبکه و ورود ویروسها . معمولا اطلاعات عمومی مربوط به اینترانت ها یا سازمانها در این قسمت ها قرار می گیرند.

تعریف اینترنت (Internet ) :
مجموعه ای از شبکه های مستقل و مرتبط بهم می باشد که با هم تبادل اطلاعات می کنند و گستره آن تمام دنیا می باشد ، به عبارت دیگر Internet مجموعه ای از Internet ها (Internal network ) و یا مجموعه ای از Interanet ها و Extranet ها می باشد ، و بزرگترین WAN موجود در جهان می باشد .

سخت افزار شبکه :
سخت افزار شبکه را از دو دیدگاه مورد بررسی قرار می دهیم :
دیدگاه تکنولوژی و دیدگاه سخت افزار/ مقیاس

1- LAN (Local Area Network )
2- MAN (Metro Palitian Network)
3- WAN (Wide Palitian Network)

شبکه LAN : از خواص این نوع شبکه ها می توان سرعت و کارایی بالا و فواصل کم را نام برد.(حداکثر در حد چند کیلومتر یا چند صد متر)
در این شبکه ها تعداد ایستگاههای کاری محدود بوده و شبکه به یک سازمان یا محیط یک اداره ،‌یک ساختمان محدود می شود.
برخی از توپولوژی های مربوط به شبکه های محلی به قرار زیر می باشد:

الف ) توپولوژی خطی( BUS ): در این نوع توپولوژی کلیه ایستگاهها از طریق یک کانال فیزیکی مشترک به یکدیگر متصل هستند و انتقال اطلاعات از طریق این کانال انجام می شود ، مزیت این پروتکل سادگی و هزینه پایین آن است و مشکل عمده آن سرعت و کارایی کانال می باشد.

ب) توپولوژی حلقوی (Ring): در این نوع توپولوژی کلیه ایستگاهها در یک ساختار بسته حلقوی به یکدیگر متصل می شوند.
در واقع در این شبکه کامپیوتر ها اطلاعات را دست به دست می نمایند و جهت چرخش اطلاعات در شبکه ثابت و به یک سمت می باشد.

ج)توپولوژی ستاره (Star): در این توپولوژی یک دستگاه متمرکز کننده به عنوان هسته مرکزی شبکه وجود دارد. و سایر ایستگاهها مستقیما به این دستگاه متصل می شوند که شکل حاصل یک ستاره است به علت کارایی بالا و ارزان بودن تجهیزات امروزه این شبکه جایگزین سایر شبکه ها شده است.


شبکه های MAN ( Metropolitan Area Network ):
معمولا شبکه های MAN با اتصال راه دور چندین شبکه محلی در مقیاس هایی مانند یک شهر در صورت امکان برای فواصل راه دور از فیبر نوری، اتصال بی سیم، خطوط اجاره ای و سایر امکانات LAN یا WAN استفاده می شود. انتخاب نوع اتصال بستگی به شرایط محیطی ، زیر ساخت شهری و یا سیاستهای کلی سازمان دارد.
شبکه های WAN:
این نوع شبکه ها معمولا محدودیت مقیاس جغرافیایی ندارند، این شبکه ها از اتصال راه دور شبکه های کوچکتر بوجود آمده اند و دارای ساختار یکنواخت نیستند؛ زیرا اولا شبکه های محلی با توپولوژیهای مختلف پیاده سازی می شوند، ثانیا ماشینهای موجود در این شبکه ها از سخت افزار و نرم افزار متفاوتی استفاده می کنند و به طور ذاتی با هم سازگار نیستند.

اصول طراحی شبکه و لایه بندی:
برای طراحی شبکه ها معمولا از طراحی لایه ای استفاده می شود. دلیل این کار سادگی پیاده سازی و خطایابی می باشد. نمونه هایی از این طراحی ها مدل OSI و TCP/IP می باشد، که در مورد آنها بیشتر خواهیم گفت.
مدل OSI:
این مدل دارای هفت لایه زیر می باشد:
1- Physical layer ( لایه سخت افزاری ) پایین ترین لایه می باشد .
2- Data link layer
3- Network layer
4- Transport layer
5- Session layer
6- Presentation layer
7- Application layer ( لایه کاربردی ) بالاترین لایه می باشد.
هیچ یک از پروتکلهای واقعی پیاده سازی شده کاملا منطبق بر مدل OSI نیستند.